Hamilelik sırasında MR muayenesi yaptırabilir miyim?

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) Radyasyon içermeyen bir görüntüleme yöntemidir ancak hamileler için güvenli midir?

Hamileler MR çektirebilir mi?

1. MR fetus için güvenli midir?

MRI, X ışınlarına dayanmaz, ancak görüntüleme için güçlü manyetik alanlar ve radyo dalgaları kullanır, dolayısıyla teorik olarak fetüse radyasyon hasarına neden olmaz. Amerikan Radyoloji Derneği (ACR), "geliştirilmemiş MR'ın hamilelik sırasında dikkatli bir şekilde yapılması gerektiğini" belirtmektedir. Ancak aşağıdaki ilkelere uyulmalıdır:

Erken gebelik (1-12 hafta): Acil durumlar dışında (dış gebelik şüphesi, kafa içi lezyonlar gibi) muayenenin ertelenmesi önerilir.

Orta ve geç gebelik: Doktor riskleri değerlendirdikten sonra MR çekilir.

2. Hamile kadınların MR'a hangi durumlarda ihtiyacı vardır?

MR genellikle aşağıdaki durumlarda kullanılır: İlk olarak, ultrasonla açıkça teşhis edilemeyen beyin ve omurilik sorunlarına atıfta bulunan fetal anormallikleri taramak için kullanılır. İkinci olarak gebelerde inme şüphesi, plasenta akreata, rüptüre dış gebelik vb. gibi ciddi enfeksiyonları (pelvik apse vb.) değerlendirmek için kullanılır.

MRI incelemesinin potansiyel riskleri

Her ne kadar MRI'nin kendisi ışın yaymasa da şunu belirtmek gerekir ki:

1. Gadolinyum kontrast maddelerinin riskleri (gelişmiş MR): Gadolinyum plasenta yoluyla fetüse girebilir ve ilk trimesterde yasaktır ve ikinci ve üçüncü trimesterde yalnızca kesinlikle gerekli olduğunda kullanılır.

2. Güçlü manyetik alanların potansiyel etkileri: Teorik olarak, yüksek manyetik alanların (3T MR) hafif termal etkileri olabilir, ancak fetüse zarar verdiğine dair bir kanıt yoktur.

3. Gürültü ve klostrofobi: MR makineleri gürültülü olduğundan (elektrikli matkap sesine benzer şekilde) hamile kadınlarda kaygıya neden olabilir, bu nedenle ses geçirmez kulaklık takmak en iyisidir.

Hamile kadınların MR incelemesi öncesi hazırlıkları

1. Hekim değerlendirmesi

Muayene ihtiyacı kadın doğum uzmanları ve radyologlar tarafından ortaklaşa değerlendirilmeli ve olası risklerin anlaşılması için bilgilendirilmiş onam formu imzalanmalıdır.

2. Denetim öncesi hazırlık

Giyiyor: Metal içermeyen muayene giysilerinin değiştirilmesi gerekiyor (görüntülemeyi etkilememek için).

Diyet: Genellikle açlığa gerek yoktur ancak karın MR'ında 4 saatlik açlık gerekir.

Metal nesneleri çıkarın: takılar, saç tokaları, metal tokalı iç çamaşırları vb.

3. Zihinsel olarak hazırlıklı

Hamile kadınların sinirlilik yaşamaması için muayene sürecini önceden anlaması gerekir ve aile refakatçiliğine başvurabilirler.

Denetim sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar

1. Duruş: Gebeliğin üçüncü trimesterinde sırtüstü hipotansiyonu önlemek için sol tarafa pozisyon verilmesi önerilir. Konforu artırmak için hamile kadınlara yönelik özel destek pedleri kullanın.

2. Nefes alma konusunda işbirliği yapın: Karın MR'ı kısa bir nefes tutmayı ve teknisyenin talimatlarını takip etmeyi gerektirebilir.

3. Acil Durum: Baş dönmesi veya karın ağrısı hissederseniz hemen çağrı butonunu kullanarak doktorunuza haber veriniz.

Muayene sonrasında dikkat edilmesi gereken noktalar

1. Fetal hareketi gözlemleyin: Muayene sonrasında fetal hareketlere dikkat edin ve herhangi bir anormallik varsa derhal tıbbi yardım alın.

2. Bol su için (kontrast madde kullanılıyorsa): Vücudun gadolinyumu daha hızlı atmasına yardımcı olun.

3. Bekleyen rapor: Sonuçların profesyonel bir doktor tarafından yorumlanması ve takip planlarının kadın doğum uzmanıyla tartışılması gerekir.

MR hangi durumlarda yapılamaz?

1. Vücutta metal implantlar (kalp pili, ortopedik çelik çivi gibi) bulunur.

2. Şiddetli klostrofobi (açık MR'ı düşünün).

3. Gebeliğin ilk üç ayında gereksiz muayeneler (gebeliğin ikinci üç ayı sonrasına ertelemeye çalışın).

Alternatif denetim planı

MR riskleri yüksekse, göz önünde bulundurun:

1. Ultrason (tercih edilir): Radyasyon içermez ve çoğu fetal muayene için uygundur.

2. Düşük doz BT: Yalnızca acil durumlarda (pulmoner emboli gibi) kullanın.

Kısaca MR tetkikleri gebelik döneminde de yapılabilir ancak özellikle ilk trimesterde gerekliliğinin dikkatle değerlendirilmesi gerekmektedir. Kesinlikle gerekli olmadıkça gadolinyum kontrast maddelerinin kullanımından kaçının. Muayene öncesinde gebelerin muayene sürecinin güvenli ve konforlu geçmesi için psikolojik ve fiziksel hazırlık yapmaları gerekmektedir.